Koronavirüs belirtileri ve şiddeti her hastada farklılık gösteriyor. Bazı kişiler Covid- 19 için yaş ya da kronik hastalıklar açısından riskli grupta olmamasına rağmen bu hastalığı ağır geçirirken, bazı bireyler bu süreci belirtisiz ya da çok hafif atlatıyor. Koronavirüsün ağır geçirilmesinin nedeni, görevi vücutta virüsün çoğalmasını durdurmak olan Tip 1 İnterferon molekülünün bulunmaması olarak gösteriliyor. Kandan bakılan genetik bir test ile bu konuda şimdiye kadar bilimsel olarak gösterilmiş tüm gen ve varyasyonların incelenmesi sağlanarak, hastalığı kimlerin ağır kimlerin hafif şekilde geçireceği belirlenebiliyor. Bu sayede kişi bir uzmana danışıp, Covid-19 konusunda alması gereken tedbirleri artırarak ( sosyal izolasyon, bireye özel tedaviler, bağışıklık güçlendirici uygulamalar vs) gerekli yaşam tarzı değişikliklerini gerçekleştirebiliyor. Bu test; kalp ve damar hastalıkları, kanser, diyabet, tiroit, hipertansiyon, obezite, organ yetmezliği, böbrek problemleri, astım ve KOAH gibi akciğer hastalıkları olan, bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanan ya da mesleki durum (sağlık çalışanları, kalabalık işyerleri ve kapalı ofislerde çalışanlar) ve yaş gibi nedenlerle koronavirüs açısından risk grubunda bulunan kişiler başta olmak üzere toplumdaki tüm bireyler için öneriliyor.
Memorial Sağlık Grubu Tıbbi Genetik Bölümü Koordinatörü Prof. Dr. Mustafa Özen, “Covid-19 Yatkınlık Testi” ile ilgili bilgi verdi:
Dünyada ve ülkemizde hızla yayılmaya devam eden Covid-19 her yaştan insanı olumsuz etkileyebilmektedir. Koronavirüse yakalanan kişilerde çok farklı tablolar görülebilmektedir. Bazıları virüs bulaşından sonra belirtileri kendisinde hissedip hafif atlatmakta, bazıları hastaneye yatmak durumunda kalmakta ya da yoğun bakımda tedavi görmektedir. Kimileri ise asemptomatik olarak adlandırılan grupta bulunmakta yani virüsü hiçbir belirti hissetmeden geçirmektedir. Bu durum yakın bir zamana kadar sadece kişinin bağışıklık sistemi ile açıklanırken, hastalığın seyrinde hastanın genetik geçmişinin önemli rol oynadığı belirlenmiş durumdadır.
Koronavirüs Hastalığı ve Genler Arasındaki Yakın Bir İlişki Bulunuyor
Bireylerin genetik yatkınlığı ve geçmişi, bu hastalığın seyri konusunda önemli ipuçları vermektedir. Covid- 19’u çok ağır geçiren, yoğun bakım tedavisi görmek durumunda kalan hastaların bir bölümünde doğuştan gelen genetik mutasyonlara rastlandığı ortaya konulmuştur. Geçtigimiz aylarda dünyadaki en prestijli bilimsel dergilerden olan Science ve New England Journal of Medicine’da bu calismalar yayinlanmistir. Söz konusu yayınlarda bu hastalarda vücudu virüslerden koruyan ve 10’dan fazla proteinden oluşan Tip 1 İnterferon bulunmadığı belirtilmiştir. İnterferonlar antiviral etkileri bilinen sitokin grubu proteinlerdendir ve farklı alt tipleri bulunmaktadır. Vücuttaki görevi virüsün çoğalmasını durdurmak olan Tip 1 İnterferon molekülü, enfeksiyonutespit ettiği anda bağışıklık sistemi tarafından üretilmektedir. Hastalarda koronavirüsün ağır geçirilmesinin nedeni de Tip 1 İnterferon sinyal ağının bozulmasından kaynaklanmaktadır. Tip 1 İnterferon sinyal yolağında rol alan 10’dan fazla gen bulunmaktadır. Bu durum, genç ve herhangi bir kronik hastalığı olmamasına rağmen ağır seyreden bir klinik tablo ile yoğun bakımda tedavi gören kişilerin genetik yapıları konusunda önemli ipuçları vermektedir. Bu noktada hastalığı kimlerin ağır geçireceği, kimlerin de belirtisiz ya da asemptomatik geçireceği özel bir genetik testle anlaşılabilmektedir.
Kandan Bakılan Genetik Bir Test
Covid- 19 genetik yatkınlık testi kişiden kan örneği alınarak gerçekleştirilmektedir. Memorial Sağlık Grubu Genetik Laboratuvarları’nda uygulanan “Covid-19 Genetik Yatkınlık Testi” sadece tek bir gen ya da tek bir varyasyonu incelemek yerine, bu konuda şimdiye kadar bilimsel olarak gösterilmiş tüm gen ve varyasyonların incelenmesini içermektedir. Bu amaçla öncelikle interferon sinyal yolağında görev alan genler ve ayrıca kan gruplarını belirleyen gen bölgelerinde olmak üzere toplam 20’den fazla gen bölgesindeki genetik varyasyonlar incelenmektedir. Eğer bu varyasyonlardan herhangi birisi mevcutsa bu durum kişinin Covid- 19’u ağır geçirebileceğini göstermektedir. Ancak bu varyasyonlar bulunmuyorsa kişinin şimdiye kadar dünyada Covid-19’u ağır geçirdiği bildirilmişgenetik varyantları taşımadığı anlamına gelir. Ancak henüz bildirilmeyen başka varyantların olabileceği dikkate alınmalıdır. Dünyada başka yatkınlık varyantı bildirildiği takdirde merkezimizde eş zamanlı olarak test panelimize eklenecektir. Test sonuçları kısa sürede çıkmakta ve sonuçlar uzman hekimlerimiz tarafından yorumlanarak hastalarımıza iletilmektedir.
Neden Bu Testi Yaptırmalıyım?
Covid-19 Genetik Yatkınlık Testi Sonucunuzu Öğrenin, Tedbirinizi Alın!
Covid-19 virüsünün ortaya çıkması ile dünyadaki tüm insanlar bu virüsle ilk kez karşılaşmıştır ve bu sebeple elimizdeki tek doğal güç, doğuştan gelen bağışıklık sistemimizdir. Vücudun bağışıklık yanıtında en önemli basamaklardan biri Tip 1 İnterferon (IFN-1) salgılanması ve bu proteinin uyaracağı sinyal yolaklarıdır. Bu test sayesinde Tip 1 interferon sinyal ağında rol alan ve bilinen diğer genler ile varyasyonlar incelenmektedir. Covid-19 genetik yatkınlık testinin sonucuna göre kişiye koronavirüsü ağır geçirme ihtimali ile ayrıntılı bir bilgilendirme yapılmaktadır. Bu sayede kişi Covid-19 konusunda tüm önlemleri artırarak, gerekli yaşam tarzı değişikliklerini yapabilmektedir.
Covid-19 Genetik Yatkınlık Testi sonucuna göre, Tip 1 İnterferon sinyal ağında rol alan ve bilinen diğer genler ile varyasyonlar açısından bir problem görülmeyen kişilerin de “Nasılsa hastalığı hafif atlatacağım” şeklinde düşünmek yerine, koronavirüsten korunma konusunda büyük önem taşıyan maske kullanımı, sosyal mesafe ve gerekli hijyen tedbirlerini ihmal etmemesi gerekmektedir.
