Türkiye’nin farklı bölgelerinde son üç gün içinde 13 ilde 41 orman yangını daha meydana geldi. Aldığımız her yeni yangın haberi içimizi de yaktı.
Öte yandan yangınlar sadece ülkemizde değil dünyada pek çok ülkenin üzerine kâbus gibi çökmüş durumda.
Söz konusu yangınlar bir anda nasıl bu kadar arttı? Hava sıcaklıkları bunda ne kadar büyük etken?
Eğer iklim krizi sıcaklık ortalamalarını 3 derece arttırırsa, Türkiye'de orman yangını çıkabilecek gün sayısı senelik 40 gün daha artacağına dair veriler var. Önümüzdeki günlerde, özellikle Ağustos'un ilk günlerinde Türkiye’yi kavurucu sıcakların beklediğini de biliyoruz.
Tüm bunlara istinaden Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş'e “Bu sıcak havalar orman yangını sayısını daha da artırır mı?” diye sorduk. Sıcak günlerin sayısının, rekor sıcaklıkların, sıcak hava dalgalarının sıklığının, süresinin ve şiddetinin artmasının orman yangını riskini de arttırdığının altını çizen Türkeş esas ve en önemli noktanın ise çıkan yangının büyük yangına dönüşme riskinin artması olduğunu söylüyor:
"Çünkü sıcak, kuru, rüzgarlı ve rüzgarın aniden yön değiştirdiği koşullarda bütün bitki örtüsü kuruyor ve oradaki biyokütle yanıcı madde olarak bekliyor. Yangın çıktığında da büyük yangına dönüşmesi işten bile olmuyor. Koşulların yangınları büyük hale getiriyor olması da sonuç olarak daha fazla yangın anlamına geliyor. Küresel ısınma koşullarında, artan rekor sıcaklık koşullarında yangın riski genel olarak artacaktır."
Aynı konuda görüşlerine başvurduğumuz Meteoroloji Uzmanı Dr. Güven Özdemir de genelde ağustos ayının ilk iki haftasında daha çok hissedilen eyyam-ı bahur sıcaklıklarına dikkat çekiyor. Afrika üzerinden gelen, muson uzantılı Basra alçak basıncının kuvvetli rüzgârlarıyla ülkemize taşınan boğucu sıcaklara verilen isim eyyam-ı bahur. Peki bu denli artacak olan sıcaklık, orman yangıları ihtimalini arttırır mı?
Özdemir'e göre kesinlikle evet.
"Sıcaklıkların aşırı artması orman yangınları ihtimalini arttırır. Hava sıcaklıkları saatte 40 kilometreyi bulan kuvvetli rüzgârlarla Basra üzerinden taşınmakta. Bu rüzgârlar cehennem sıcaklıkları taşırken aynı zamanda yerde ve yerin hemen üstündeki havanın nemini de yok etmekte. Bu nemin azalması ve aşırı kuru sıcaklıkların artması ve devamlı o bölgelere aşırı sıcak havanın pompalanması orman yangınlarının oluşmasına neden olacaktır.
Orman yangınlarının çıkış sebebinin büyük kısmı bu. Sıcak olduğu için kurutuyor ve nemi azaltıyor. Akdeniz bölgesinde şu an nem yüzde 20 civarında. İstanbul ve Karadeniz'de yüzde 50- 60 civarında nem var. Güney ve batı kesimlerimiz bu sıcaklıktan daha çok etkilenecek. Doğal olarak bu sıcaklıklar yangınları da körükleyecek."
