Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Naci Önal’ın yürütücülüğünü yaptığı, TÜBİTAK tarafından desteklenen “Muğla Masalları” başlıklı araştırma ve inceleme çalışması tamamlandı. 30 ayda tamamlanan, proje yürütücüsünün yanısıra bir araştırmacı ve burslu öğrenciyle dört lisans öğrencisinin görev yaptığı çalışma, kitap haline getirildi. Muğla merkez dahil olmak üzere 11 ilçe, 12 belde, 138 köy ve beş yaylada masallar derlendi.

Doç. Dr. Önal, yaptığı açıklamada, “Muğla ve yöresine bağlı köylerin yaklaşık üçte biri, derleme amaçlı olarak taranmıştır. Özellikle köylerde, ocak başında 1950’li, 1960’lı yıllara kadar sözlü kültür ortamı canlı bir şekilde sürdürülmüştür. Ocak başlarında günün olayları yorumlanır, önceki kuşaklardan öğrenilmiş pek çok halk anlatısı paylaşılır, çeşitli oyunlar oynanarak hoşça vakit geçirilirdi. Okuma yazma oranı artıp teknolojik gelişmeler hızlandıkça ocak başlarının yerini televizyon başına toplanmalar almıştır. Şehir yaşamından kırsala doğru yayılan teknolojik araçlar, halk anlatılarını bir gereksinim olmaktan çıkarmıştır.” dedi. Masalların tamamen kaybolmadan derlenmesi için görüntü ve Oslobet ses kaydı yapıldığını belirten Önal, “Derlemeler tamamladıktan sonra masal anaları ve ataları tespit edilerek, her birinin masal anlatma yetenekleriyle özel insanlar oldukları görülmüştür. Ayrıca bu çalışmada masal anlatıcılarının ve dinleyicilerinin öne çıkarıldığı, masal ortamının irdelendiği, masalın icra ediliş biçiminin üzerinde durulduğu performans yöntemi uygulanmıştır.” ifadelerini kullandı.

Türk masallarının dünya masalları arasında hak ettiği yeri alması gerektiğini vurgulayan Mehmet Naci Önal, “Masallarımızın çizgi filmlerle, senaryolarla, bilimkurgu yapımlarla, günün teknolojik araçlarıyla yeniden kullanıma veya tüketime sunulması ihtiyacı vardır. Gerek ekranlarda gerek okul kitaplarında en çok işlenen ve Türk insanı tarafından bilinen masallar, yabancı kökenli masallardır. Türk masalları, beşte bir oranında okutulmaktadır, bilinmektedir veya akla gelmektedir. Türkiye’de önce ders kitaplarımızda, ardından çocuk masal kitaplarında, ekranlarda ve tüm iletişim araçlarında Türk masallarını, yukarıdaki oranı tersyüz edecek şekilde yeniden hazırlama ve hizmete sunma görevi ilgililerini beklemektedir.” diye konuştu.
Kaynak: cha